مدیریت بخش منابع انسانی سازمان اهمیت زیادی دارد. چرا که این بخش در پیشبرد کارها و تحقق اهداف سازمان بسیار موثر است. مدیریت کارکنان سازمان هم بر عهده مدیر منابع انسانی می‌باشد. مدیران منابع انسانی باید بر روی موارد زیادی از جمله استخدام کارکنان، آموزش کارمندان، مدیریت عملکرد آنها و غیره نظارت نمایند. همچنین مدیران باید با حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی آشنایی داشته باشند و آنها را به خوبی درک کنند. درک این عملکردها برای دستیابی به اهداف سازمانی بسیار مهم و حائز اهمیت است. در ادامه مطلب با حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی و نقش آنها در پیشبرد اهداف سازمانی آشنا خواهیم شد.
اهمیت درک حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی
حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی برای هر سازمانی ضروری است. با درک هر یک از این موارد کلیدی و اطلاع از نحوه عملکرد آنها میتوان استراتژی‌ها و شیوه‌های مدیریتی را بهینه کرده و بیشترین بهره را از بخش منابع انسانی برد. توجه به حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی میتواند سبب بهبود بهره‌وری، عملکرد و تعامل سازنده در سراسر سازمان شود و مسیر تحقق اهداف سازمانی را تسهیل نماید.
حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی کدامند؟
حوزه‌های چهارگانه در مدیریت منابع انسانی شامل موارد زیر می‌شود:
- مدیریت و برنامه‌ریزی منابع انسانی همچون استخدام، آموزش و نگهداشت کارکنان
- سازماندهی
- مدیریت عملکرد
- روابط نیروی انسانی
فرآیندهای اشاره شده باید از مدیریت منابع انسانی شروع شده و تا روابط نیروی انسانی به شکل مرحله به مرحله و منسجم پیش روند. سازمان‌هایی که به این حوزه‌ها اهمیت می‌دهند و به بروز کردن اطلاعات و دانش در این زمینه توجه می‌کنند، موفقیت خود را تضمین می‌کنند. در بخش بعدی به بررسی هر یک از این حوزه‌ها و نقش آنها در مدیریت منابع انسانی اشاره می‌نماییم.
بررسی حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی
-
مدیریت و برنامه‌ریزی منابع انسانی
بسته به وسعت سازمان و نوع تجارت، وظایف مدیر منابع انسانی میتواند متنوع باشد. مدیران منابع انسانی وظایف متعددی بر عهده دارند و از استراتژی‌های خاصی جهت پیشبرد اهداف خود استفاده می‌نمایند. مدیریت منابع انسانی با فرآیند جذب و استخدام شروع و تا آموزش و نگهداشت کارکنان ادامه می‌یابد.
استخدام اولین وظیفه مدیر منابع انسانی است. مدیر یا مدیران بخش منابع انسانی باید با برنامه‌ریزی اصولی و در نظر گرفتن بهترین شرح شغلی و شرح وظایف، فرد مناسبی را برای سمت شغلی مورد نظر استخدام نمایند. پس از استخدام هم نوبت به آموزش نیرو می‌رسد. ارائه آموزش‌های لازم به نیروی جدید از وظایف مدیر منابع انسانی است و بسیار حائز اهمیت می‌باشد. این آموزش‌ها باید در ابتدای کار و همچنین در حین کار به فرد منتقل شوند.
-
سازماندهی
در هر سازمان و شرکتی کارکنان برای تحقق اهداف با هم همکاری می‌کنند و مدیران با طراحی ساختار سازمانی فعالیت‌های کارکنان را به سمت تحقق اهداف سوق می‌دهند. طراحی ساختار سازمانی اغلب مبتنی بر وظایف یا مخاطب صورت می‌گیرد. یکی از اقداماتی که نقش مهمی در سازماندهی نیروهای انسانی دارد، مشخص کردن وظایف است. به این معنا که کارها و وظایف به طور شفاف برای نیروی انسانی مشخص شوند. همچنین کلیه اقدامات و فرآیندهای لازم برای تولید محصول یا خدمات به طور گام به گام مشخص گردند.
-
مدیریت عملکرد
یکی دیگر از حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی، مدیریت عملکرد کارکنان است. مدیر منابع انسانی باید به طور منظم و با توجه به معیارهایی اقدام به بررسی عملکرد کارکنان کرده و چالش‌ها و مشکلات موجود را شناسایی نماید. با بررسی و ارزیابی میتوان نسبت به وضعیت کارکنان و نقاط قوت و ضعف آنها اطلاع پیدا کرده و آنها را به فعالیت بیشتر تشویق کرد. با شناسایی نقاط قوت میتوان بر روی استعدادها و مهارت‌های هر فرد تمرکز کرده و در صورت نیاز پاداش‌های مالی و معنوی برایشان در نظر گرفت. مدیریت عملکرد نه تنها سبب افزایش بهره‌وری کارکنان می‌شود، بلکه استراتژی‌ها و فرآیندهایی که نیاز به اصلاح دارند را مشخص می‌نماید.
-
روابط نیروی انسانی
منظور از روابط نیروی انسانی، روابط میان کارمندان و مدیران و روابط میان خود کارکنان است. مدیران منابع انسانی وظیفه دارند پایه روابط را به بهترین نحو شکل دهند و محیطی سرشار از انرژی مثبت و انگیزه ایجاد نمایند. این کار سبب افزایش میزان رضایت نیروهای سازمان می‌شود. زمانی که روابط نیروهای انسانی مدیریت می‌شود، عملکرد کارکنان بهبود بخشیده شده و به طور موثرتری به سازمان کمک می‌کنند.
چرا مدیریت منابع انسانی برای هر سازمانی مهم است؟
مدیریت منابع انسانی وظایف مختلفی از جمله نظارت بر اقدامات و فعالیت‌های مربوط به کارکنان سازمان را بر عهده دارد. این واحد به سازمان کمک میکند تا در افق زمانی بلند مدت برای حرکت در راستای تحقق اهداف استراتژیک سازمان، با کمترین زمان بیشترین کارایی را کسب نماید. حال اهمیت مدیریت منابع انسانی زمانی مشخص می‌شود که به کارکنان کارآزموده و تکنیک‌هایی برای جذب و نگهداشت آنها نیاز می‌شود. در دنیای امروز یکی از سنگین‌ترین هزینه‌های یک کسب و کار، کارکنان با تجربه‌ای هستند که به هر دلیلی سازمان را ترک می‌کنند و دانش و آموخته‌های خود را به محیط دیگری می‌برند. مدیر منابع انسانی با درک این موضوع و اهمیت حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی میتواند نقش موثری در حفظ و نگهداشت کارکنان داشته باشد و به توسعه منابع انسانی و رشد آنها کمک نماید.
جمع بندی
در این مطلب در خصوص حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی صحبت کردیم. حوزه‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی شامل مدیریت و برنامه‌ریزی منابع انسانی، سازماندهی، مدیریت عملکرد و روابط نیروی انسانی بوده که خود متشکل از فرآیندهای متعددی از جمله استخدام، آموزش، توسعه، ارزیابی، برنامه‌ریزی و مواردی از این دست می‌شود. با درک این موارد میتوان استراتژی‌ها و شیوه‌های مدیریتی را بهینه کرده و بیشترین بهره را از بخش منابع انسانی برد.
