سبک رهبری شامل مجموعهای از رفتارها، رویکردها و نگرشهایی است که یک رهبر در سازمان تحت رهبری از آن استفاده میکند. هر رهبر از تجارب شخصی و ویژگیهای شخصیتی خاصی برخوردار بوده و معمولا بر این اساس به انتخاب سبک رهبری میپردازد. سبکهای رهبری انواع متفاوتی دارند که با شناخت آنها میتوان بهترین سبک را برای توسعه سازمان خود انتخاب کرد. در ادامه مطلب به بررسی انواع سبک رهبری میپردازیم تا بتوانید بهترین سبک رهبری برای توسعه سازمان خود را انتخاب نمایید.
سبک رهبری چیست؟
در سازمانهای تحت رهبری، از سبک رهبری استفاده میشود. سبک رهبری مجموعهای از رفتارها، باورها، رویکردها و نگرشها است که یک رهبر بر اساس آنها عمل میکند. رهبران دارای تجارب شخصی و ویژگیهای شخصیتی خاص خود هستند و همین امر سبب شکلگیری انواع سبک رهبری میشود.
لازم به اشاره است که رهبری با مدیریت تفاوت دارد. با اینکه این دو جایگاه شباهتهایی به هم دارند، اما به هیچ عنوان با هم یکسان نیستند. با آگاهی از تفاوت رهبری و مدیریت میتوان وظایف و نقش هر کدام در سازمان را درک کرده و با تقویت توانمندیها در جهت دستیابی به اهداف سازمان گام برداشت.
آشنایی با انواع سبک رهبری
سبک رهبری شامل انواع متفاوتی است. در این بخش به بررسی رایجترین سبکهای رهبری میپردازیم و با مزایا و چالشهای هر کدام آشنا میشویم.
سبک رهبری کوچینگ
در این سبک رهبری، رهبر سازمان نقش کوچ یا مربی را ایفا میکند. در رهبری کوچینگ رهبر نه تنها به اهداف سازمانی توجه دارد، بلکه به رشد فردی و اعضای تیم نیز اهمیت میدهد. این رهبران موارد آموزشی لازم برای کارکنان خود را تهیه کرده و به هدایت آنها در مسیر آموزشی و کاری میپردازند. در رهبری کوچینگ به کارکنان کمک میشود تا به هر آنچه که میخواهند دست پیدا کنند.
سبک رهبری کوچینگ یکی از سودمندترین انواع سبک رهبری است که متاسفانه کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. چرا که نسبت به سایر سبکها کمی زمانبر است. در خصوص ویژگیهای رهبر در این سبک باید به حمایتکننده بودن، خودآگاه بودن، ارزش قائل شدن برای یادگیری و ارائه راهنمایی و مشاوره به کارکنان به جای دستور دادن اشاره کرد.
سبک رهبری دموکراتیک
در سبک رهبری دموکراتیک، یک دموکراسی در سازمان وجود دارد و یکی از بهترین روشها جهت نگه داشتن اعضا در کنار هم است. در این روش رهبر در خصوص تمام موارد با کارمندان خود مشورت میکند و از آنها مشاوره میگیرد. رهبران در سبک رهبری دموکراتیک ارتباط خوبی با اعضای سازمان برقرار میکنند و همه اعضای تیم در روند تصمیمگیری نقش دارند. برای همین سبک رهبری دموکراتیک از کارآمدترین انواع سبک رهبری محسوب میشود.
سبک رهبری استبدادی یا دستوری
سبک رهبری استبدادی نقطه مقابل سبک رهبری دموکراتیک است. در این سبک تمام تصمیمها و اقدامات تنها معطوف به نظر و خواست یک نفر یعنی رهبر است. در این شیوه رهبری هیچ نظری از کارمندان پرسیده نمیشود و به خواستههای آنها توجهی نمیگردد. به عبارتی از اعضای سازمان تنها انتظار میرود که طبق تصمیمات صورت گرفته عمل کرده و هیچ اعتراضی نداشته باشند. برای همین این سبک رهبری دوام زیادی نداشته و مشکلات زیادی را در سازمان ایجاد میکند. در انواع سبک رهبری، رهبری استبدادی و دستوری از بدترین و ناکارآمدترین سبکهای رهبری است.
سبک رهبری تفویضی
سبک رهبری تفویضی با بدون مداخله، از دیگر سبکهای رهبری است که از خنثیترین و بیتفاوتترین اشکال رهبری محسوب میگردد. رهبر در این سبک تمام اختیارات را به کارکنان تفویض میکند. سبک رهبری تفویضی در شرایطی مناسب است که رهبر نسبت به کارکنان خود اعتماد زیادی دارد. این شیوه از رهبری میتواند سبب توانمندسازی کارکنان شود و آنها را در موقعیتهای مهمی قرار دهد. با این حال ممکن است باعث منزوی شدن رهبران شود.
سبک رهبری استراتژیک
رهبران در سبک رهبری استراتژیست، اهداف مهم و استراتژیکی برای سازمان در نظر میگیرند و برای رسیدن به آن اهداف با دقت برنامهریزی میکنند. در این سبک رهبری، نظرات و دیدگاه اعضای تیم مهم است و به آنها بها داده میشود. رهبر هم تلاش میکند تا امور اجرایی را به گونهای پیش ببرد که شرایط پایداری برای تمام اعضای تیم ایجاد شود. در صورتی که تمام اعضا در سبک رهبری استراتژیک در جایگاه درستی قرار بگیرند، زمینه لازم جهت شکوفایی و توسعه سازمان فراهم میگردد. برای همین سبک رهبری استراتژیک هم یکی از کارآمدترین انواع سبک رهبری بوده و برای توسعه سازمان شما پیشنهاد میشود.
سبک رهبری تحول آفرین
سبک رهبری تحول آفرین از سبکهای پویا است. رهبر در این سبک تلاش میکند تا با انگیزه دادن و هدایت صحیح، کارمندان را از محدوده امن خود خارج کرده و آنها را در موقعیتهای آموزشی و چالش برانگیز قرار دهد. انگیزهبخشی رهبر باعث میشود تا کارکنان به نقاط ضعف و قوت خود آگاه شوند و برای بهبود آنها ترغیب گردند. در سبک رهبری تحول آفرین به کارمندان کمک میشود تا مهارتهای خود را در سطوح مختلف ارتقا دهند. با این که این سبک جزو بهترین سبکهای رهبری است، اما در صورت عدم اجرای صحیح سبب اعمال ضرر و زیانهای زیادی به سازمان میشود.
سبک رهبری کاریزماتیک
یکی دیگر از انواع سبک رهبری، رهبری کاریزماتیک است. این سبک میتواند سازمان را از بحران جدی نجات دهد. در سبک رهبری کاریزماتیک، رهبران تاثیر زیادی بر روی اعضای سازمان دارند و بدون وعده پاداش، دستور و هر اهرم فشاری دیگری آنها را ترغیب میکنند تا با حداکثر توان به کار بپردازند. با این حال رهبری کاریزماتیک همیشه مثمرثمر نبوده و در نهایت ممکن است سبب خستگی، نارضایتی و ترک کارمندان شود.
سبک رهبری بروکراتیک
در سبک رهبری بروکراتیک کارمندان آزادی عمل دارند و در چارچوب قوانین سازمانی عمل میکنند. برای همین اگر کارمند خلاقیت و نوآوری داشته و یا ایدهای جهت تغییر در رویه همیشگی سازمان ارائه کند، با محدودیت مواجه میشود. در سازمانهایی که با سبک رهبری بروکراتیک رهبری میشوند، شیوه کار به همان شکل سنتی است. برای همین در بازار کار امروزی که تمام چیزها به سرعت در حال تغییر و بروزرسانی است، مشکلات زیادی برای سازمان ایجاد میشود.
جمع بندی
در این مطلب با 8 سبک رهبری در سایت ایران بیزینس مستر آشنا شدیم و به مزایا و خصوصیات هر کدام پی بردیم. هر یک از سبکهای رهبری ممکن است در یک شغل خاص و یا در یک سازمان تاثیرگذار باشند. برای همین با توجه به شرایط سازمان، خصوصیات خود و کارکنان بهتر است سبک رهبری را انتخاب نمایید. برای پی بردن به بهترین سبک رهبری برای توسعه سازمان، به گذشت زمان، تمرین و هوش هیجانی نیاز است.