نحوه مدیریت تغییر در سازمان و دلایل مقاومت در مقابل تغییر

یکی از چالش‌هایی که اغلب مدیران و کارفرمایان در سازمان با آن مواجه هستند، مقاومت کارکنان در برابر تغییر است. منظور از مقاومت در برابر تغییر در سازمان این است که کارمندان ترجیح می‌دهند عادات خود را به همان شکل قبل حفظ کرده و تغییری در روند کاری خود ایجاد نکنند. مدیران متخصص با نحوه مدیریت تغییر در سازمان آشنایی دارند و از روش‌های موثری جهت مقابله با مقاومت در برابر تغییر استفاده می‌کنند. در این مطلب قصد داریم در رابطه با نحوه مدیریت تغییر در سازمان صحبت کنیم و با دلایل مقاومت در برابر تغییر آشنا شویم.

تغییر سازمانی و انواع آن

تغییر سازمانی به معنای این است که یک شرکت یا سازمان جهت دستیابی به موفقیت و اهداف خود، روش‌های کاری را تغییر دهد. در بسیاری از مواقع با تغییر سازمانی میتوان به نتیجه مطلوبی دست پیدا کرده و از بسیاری از مزایا بهره‌مند شد. تغییر سازمانی انواع مختلفی دارد و هر سازمانی میتواند از طریق یکی از آنها تغییراتی را در ساختار و یا رویه‌های کاری خود ایجاد نماید. در خصوص انواع تغییر سازمانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• تغییر در ساختار سازمان: گاهی اوقات برای تغییر سازمانی نیاز به ادغام دو کسب و کار یا دو بخش مختلف سازمان با هم است که این شیوه از تغییر در در دسته تغییرات ساختاری سازمان قرار می‌گیرد.
• تغییر در فرآیندها: در برخی از فرآیندها و امور شرکت میتوان تغییراتی ایجاد کرده و از این طریق به نتایج مطلوبی دست پیدا کرد.
• تغییر در پرسنل و کارمندان: گاهی اوقات تغییر سازمانی با تغییر پرسنل و کارکنان همراه است که شامل تعدیل نیرو، اخراج کارمند، آموزش به کارمند جدید و یا تغییر سمت شغلی کارمند می‌باشد.
• تغییر در سیاست‌های سازمان: در این شیوه از تغییر سازمانی به ایجاد تغییر و تحولاتی در سیاست‌های سازمان پرداخته می‌شود تا به نتایج خوبی برای کل کارمندان و همچنین سازمان دست پیدا کنند.

نحوه مدیریت تغییر در سازمان

شرکت‌هایی که در حال حاضر در شرایط مطلوبی قرار دارند، نسبت به زمان تاسیس و آغاز به کار خود تغییرات زیادی را تجربه کرده‌اند. سازگاری با تغییرات مختلف در سازمان باعث می‌شود تا کارکنان و مدیران به افراد انعطاف‌پذیری تبدیل شوند و همواره برای توسعه شرکت آمادگی لازم را داشته باشند. مدیرانی که رهبری تیم را بر عهده دارند، باید از نحوه مدیریت تغییر در سازمان اطلاع داشته و سطح روحیه کارکنان را در هر زمان به خوبی حفظ کنند. برای این کار هم میتوان از مدل‌های مدیریت تغییر در سازمان استفاده کرد. از نمونه‌های موفق مدیریت تغییر در سازمان میتوان به مدل تلنگر، مدل مدیریت تغییر لوین و مدل ادکار اشاره کرد.

دلایل مقاومت در برابر تغییر چیست؟

تغییر در سازمان به همین سادگی نبوده و با چالش‌های زیادی همراه است. یکی از موانع و چالش‌های موجود در این مسیر، مقاومت در مقابل تغییر است. منظور از مقاومت در برابر تغییر این است که شخص هیچ تمایلی به ایجاد تغییر در سبک کاری و یا حمایت از تغییر ندارد. دلایل زیادی هم باعث مقاومت پرسنل نسبت به تغییر سازمانی می‌شوند که برخی از آنها به شرح زیر است:

• عدم اعتماد کافی

یکی از دلایل مقاومت کارکنان در برابر تغییر، عدم اعتماد به شخص ایجادکننده تغییر است. گاهی اوقات افراد مقاوم نسبت به تغییر به جای اینکه به خود تغییر حساسیت داشته باشند، به شخص ایجادکننده تغییر حساس هستند. این مقاومت هم به این خاطر است که رهبر تیم هنوز نتوانسته اعتماد اعضای تیم را به خود جلب نماید. برای همین یکی از اقدامات موثر برای ایجاد تغییر در سازمان، جلب اعتماد اعضای تیم است.

• ترس از شکست و عوامل ناشناخته

ترس از شکست و عوامل ناشناخته هم از دلایل مقاومت در برابر تغییر است. در برخی از مواقع کارکنان به دلیل عدم اطمینان نسبت به توانایی‌های خود، در برابر تغییر مقاومت می‌کنند و از این طریق سعی می‌کنند مانع از شکست در برابر تغییر شوند. بهترین راه برای کنترل احساس ترس، افزایش دانش و توانایی بیشتر کارکنان است.

• احساس کافی بودن

احساس کافی بودن و حس عدم نیاز به ایجاد تغییر از دیگر دلایل مقاومت کارمندان نسبت به تغییر است. گاهی اوقات کارکنان و حتی مدیران نسبت به وضعیت خود کاملا راضی هستند و هیچ دلیلی برای ایجاد تغییر در رویه کاری و عملکردهای خود نمی‌بینند.

روش‌های مقابله با مقاومت در برابر تغییر سازمانی

برای غلبه بر مقاومت در مقابل تغییر، روش‌های مختلفی وجود دارد که برخی از آنها به شرح زیر است:

1. نشان دادن اهمیت تغییر از طریق آموزش و ابزارهای مناسب

برای جلوگیری از مقاومت در برابر تغییر سازمانی باید اهمیت تغییر را برجسته کرد. برای این کار هم باید مزایای تغییر برای کارکنان و سازمان و تاثیر آن بر روی عملکرد کارکنان را مشخص کرد و به آنها نشان داد که تغییر به نفع کارکنان است.

2. پشتیبانی از کارمندان در زمان تغییر

برای تغییر سازمانی و جلوگیری از مقاومت کارکنان در برابر آن باید در طول تغییر سازمانی از کارکنان حمایت کرد. این حمایت از طریق آشنایی با منابع، استفاده از ابزارهای مدیریت تغییر، آموزش مهارت‌های لازم برای موفقیت در تغییر و غیره امکانپذیر است و به ایجاد اعتماد بین رهبران و کارکنان کمک می‌کند.

3. حفظ شفافیت و برخورداری از دستورالعمل‌های صریح

با حفظ شفافیت و برخورداری از دستورالعمل‌های صریح در سازمان میتوان به فرآیند تغییر سازمانی کمک کرد. این موارد باعث حفظ روابط حرفه‌ای قدرتمند با اعضای تیم می‌شود. صریح بودن دستورالعمل‌ها سبب ایجاد حس صداقت می‌شود.

4. در نظر گرفتن زمان تغییر سازمانی

برای تغییر سازمانی باید زمان مناسبی در نظر گرفته شود. تغییر در ساختار سازمان میتواند در خارج از زمان اوج کار کارمندان و یا در زمانی که شرکت برای هر جایگاه شغلی به اندازه کافی مسئول و شخص ماهر دارد اتفاق بیفتد. بنابراین تغییرات بهتر است متناسب با برنامه کاری تنظیم شوند تا بیشترین تاثیر را داشته باشند.

جمع بندی

تغییر سازمانی به معنای ایجاد یک یا چند تغییر واضح در ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، سیاست‌های سازمانی، پرسنل و غیره است. با اینکه تغییر سازمانی مزایای زیادی دارد و سبب بهبود وضعیت کسب و کار و عملکرد پرسنل می‌شود، اما در برخی از مواقع با مقاومت از سوی کارمندان مواجه می‎شود. دلایل مقاومت در برابر تغییر بسیار متفاوت بوده و بیشتر شامل ترس از شکست، ترس از عوامل ناشناخته و عدم اعتماد به شخص تغییردهنده است. با این حال با اطلاع از نحوه مدیریت تغییر در سازمان و به کارگیری روش‌های موثر میتوان از مقاومت در برابر تغییر جلوگیری کرده و تغییرات مدنظر را در سازمان اعمال کرد.