تحلیل رقبا رویکردی است که طی آن رقیبان کسب و کار شناسایی شده و در خصوص نقاط قوت و ضعف و همچنین مواردی همچون آمار فروش و برنامه‌های بازاریابی آنها تحقیق می‌شود. تجزیه و تحلیل رقبا و درک نقاط قوت و ضعف آنها به رشد کسب و کار کمک زیادی کرده و امکان برقراری ارتباط با مشتریان بالقوه را افزایش می‌دهد. حال بهتر است ببینیم نحوه تحلیل رقبا در کسب و کار به چه صورت است و چه اقداماتی برای این کار باید انجام گردد.
تحلیل رقبا به چه معناست؟
تجزیه و تحلیل رقبا یا تحلیل رقابتی، به فرآیند شناسایی رقبای اصلی و تحقیقاتی در رابطه با نوع محصول یا خدمات، استراتژی‌های فروش، نحوه بازاریابی و غیره اشاره دارد. تحلیل رقبا در کسب و کار باعث می‌شود تا مزایا و معایب یا نقاط قوت و ضعف رقبا شناسایی شوند و از آنها در جهت پیشبرد اهداف شرکت استفاده گردد. این رویکرد به قدری کاربردی و مهم است که میتواند منجر به ارتقای کسب و کار در راس صنعت شده و سطح محصولات را حتی از استانداردهای موجود نیز بیشتر کند. با تجزیه و تحلیل رقبا میتوان تصمیمات بهتری برای کسب و کار خود گرفته و مزیت رقابتی خود را افزایش داد.
اهمیت تحلیل رقبا و مزایای آن
با تجزیه و تحلیل رقبا میتوان به چند مهم دست پیدا کرد. از جمله:
- شناخت نقاط قوت و ضعف رقبا: با تحلیل رقبا و مقایسه وضعیت کسب و کار خود با رقبا میتوان به این پی برد که بیزینس در چه زمینه‌هایی قوی‌تر یا ضعیف‌تر است.
- تشخیص فرصت‌ها: این رویکرد به شما امکان می‌دهد تا فرصت‌هایی را که رقبا از آنها بهره نمی‌برند را شناسایی کنید و از آنها در جهت رشد و توسعه بیزینس خود استفاده نمایید. حتی با این رویکرد میتوان تهدیدهایی که ممکن است از سوی رقبا متوجه بیزینس شما شوند را شناسایی و درک نمایید.
- بهبود استراتژی‌ها: با تجزیه و تحلیل رقبا میتوان برنامه‌ها و استراتژی‌های خود را بهبود بخشیده و به شکل موثرتری عمل کرد.
- شناسایی نیازهای مشتریان: با بررسی نظرات مشتریان نسبت به محصولات یا خدمات رقبا میتوان نیازهای مشتریان را شناسایی کرده و محصولات یا خدمات متناسب با نیازهای آنها را طراحی و ارائه کرد.
8 گام برای تحلیل رقبا در کسب و کار
اگر قصد دارید به تحلیل رقبای خود بپردازید و از مزایای این رویکرد بهره‌مند شوید، باید چند مرحله را پشت سر بگذارید:
1. شناسایی رقبا
اولین گام در رویکرد تحلیل رقبا، شناسایی رقبا است. رقبا به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم قابل تقسیم هستند. منظور از رقبای مستقیم، بیزینس‌هایی هستند که محصولات یا خدمات مشابه با بیزینس شما ارائه می‌دهند و به طور مستقیم در بازار با شما به رقابت می‌پردازند. اما رقبای غیر مستقیم خدمات یا محصولات متفاوتی ارائه داده و تنها میتوانند نیازهای مشابه مشتریان شما را برآورده کنند. حال برای تجزیه و تحلیل رقبا تنها باید بر روی رقبای مستقیم تمرکز کرده و رقبای غیر مستقیم را تنها در رادار بررسی‌های خود نگه داشت. چرا که ممکن است رقبای غیر مستقیم پس از مدتی پیشرفت کرده و در حیطه رقبای مستقیم قرار بگیرند.
2. جمع‌آوری اطلاعات در رابطه با محصولات، مشتریان و استراتژی‌ها
بعد از مشخص کردن رقبا باید به سراغ جمع‌آوری اطلاعات رفته و در خصوص محصولات یا خدمات آنها تحقیق کرد. در این مرحله باید کیفیت، ویژگی‌ها، مزایا و قیمت محصولات شرکت رقیب را بررسی کرد. همچنین باید به مشتریان و نظرات آنها توجه کرده تا بتوان برخی از نقاط قوت و ضعف رقیب را شناسایی کرد. علاوه بر این بهتر است استراتژی‌های بازاریابی رقبا را بررسی کرده و از نوع تبلیغات و نحوه بازاریابی آنها مطلع گشت.
3. تحلیل SWOT رقبا
تحلیل SWOT به معنای شناسایی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها است. با تحلیل SWOT میتوان نسبت به ویژگی‌ها و مزایایی که به رقبا کمک می‌کنند در بازار موفق شوند، اطلاع پیدا کرد. همچنین نقاط ضعفی که سبب افت عملکرد رقبا شده و یا تهدیداتی که به رقبا آسیب وارد می‌کنند، شناسایی می‌شوند.
4. بررسی استراتژی محتوایی رقبا
یکی دیگر از اقداماتی که در رویکرد تحلیل رقبا باید انجام شود، بررسی استراتژی محتوایی رقبا است. در این مرحله باید حجم پست‌های وبلاگ، زمان انتشار مقالات و فراوانی داده‌های محتوایی را مشخص کرد. با بررسی این موارد میتوان استراتژی‌های تولید سرنخ رقبا را شناسایی کرد. پس از آن باید کیفیت محتواها را ارزیابی کرده و میزان موفقیت این استراتژی‌ها را ارزیابی کرد.
5. شناسایی تکنولوژی‌های مورد استفاده توسط رقبا
در تحلیل رقبا باید انواع تکنولوژی‌هایی که رقبا در کسب و کار خود استفاده می‌کنند را شناسایی کرده و میزان کارآمدی آنها برای بیزینس خود را ارزیابی کرد. درک و شناسایی تکنولوژی‌های مورد استفاده توسط رقبا سبب کاهش اختلاف نظرها و افزایش پویایی در سازمان می‌شود.
6. ارزیابی و تحلیل استراتژی تبلیغات محتوایی
یکی دیگر از اقداماتی که در نحوه تحلیل رقبا در کسب و کار کمک‌کننده است، تحلیل استراتژی‌های تبلیغات محتوایی است. در این مرحله باید مواردی نظیر لینک‌های داخلی محتوای سایت، تراکم کلمات کلیدی در متن و برچسب‌های متنی را بررسی کرد.
7. برنامه‌ریزی برای بهبود
بعد از گذر از مراحل اشاره شده میتوان به سراغ تدوین استراتژی‌های جدید برای بهبود عملکرد کسب و کار خود رفت. در این زمان اقداماتی نظیر بهبود محصول، تغییر قیمت، بهبود خدمات پس از فروش و غیره میتواند اعمال شود. یادتان باشد که تحلیل رقبا یک فرآیند مستمر است و رقبا باید دائما پایش و ارزیابی شوند.
8. پیش‌بینی رفتار رقبا
به عنوان آخرین اقدام موثر در تحلیل رقبا در کسب و کار میتوان به پیش‌بینی رفتار رقبا اشاره کرد. با توجه به اطلاعات جمع‌آوری شده باید سعی در پیش‌بینی رفتار آینده رقبا کرده و خود را برای مواجهه با آنها آماده کرد.
جمع بندی
تحلیل رقبا در کسب و کار باعث درک وضعیت و موقعیت رقبا در بازار شده و به اخذ تصمیمات استراتژیک و موفق‌تر عمل کردن در بازار کمک میکند. نحوه تحلیل رقبا در کسب و کار نیاز به جمع‌آوری و بررسی اطلاعات خاصی دارد که در متن به طور کامل به آنها اشاره شد. با این فرآیند میتوانید نسبت به نقاط قوت، نقاط ضعف، استراتژی‌ها و عملکرد رقبا اطلاع پیدا کنید و مزیت رقابتی خود را بهبود بخشید.
