رهبری تحول‌گرا یک شیوه از رهبری و مدیریت است که تاثیر قابل توجهی بر روی تیم و سازمان دارد. این سبک از رهبری بر توانایی و مهارت رهبران در الهام‌بخشی به اعضا، تشویق به نوآوری و ایجاد تغییرات مثبت در سازمان تمرکز دارد. در ادامه با رهبری تحول‌گرا و تاثیر آن بر فرهنگ سازمانی بیشتر آشنا خواهیم شد.
رهبری تحول‌گرا چیست؟
رهبری تحول‌گرا یا رهبری تحول آفرین، از شیوه‌های مدیریت و رهبری است که در چند سال اخیر ظاهر شده است. رهبران تحول آفرین می‌دانند که چگونه کارکنان یا اعضای تیم را تشویق کنند و به آنها الهام ببخشند. رهبری تحول‌گرا روشی است که در آن رهبر به اعضای تیم انگیزه می‌دهد تا تغییرات مثبتی را در سازمان ایجاد کنند. با این سبک رهبری، روحیه افراد افزایش پیدا کرده و نوآوری و حس مالکیت افراد تیم بیشتر می‌شود. همچنین تمام افراد از جمله رهبر و اعضای تیم، مهارت‌ها و ویژگی‌های خود را تقویت میکنند. رهبران تحول آفرین، به انجام چندین کار توجه دارند:
- تشویق کردن کارکنان و اعطای پاداش به آنها
- تعیین اهداف مشخص برای افراد تیم
- پشتیبانی از تمام اعضا
- رعایت انصاف، عدالت و صداقت
- القای احساسات مثبت به دیگران
- انگیزه دادن به دیگران برای رسیدن به اهداف
ویژگی‌های رهبران تحول‌گرا
رهبران تحول آفرین یا تحول‌گرا از چند ویژگی و مشخصه برخوردار هستند:
- الهام‌بخشی: رهبران تحول‌گرا با ایجاد یک دیدگاه الهام‌بخش، کارکنان را به حرکت در مسیر تحقق اهداف تشویق میکنند.
- توجه به رشد و توسعه فردی: این رهبران به رشد و توسعه کارکنان توجه زیادی دارند. برای همین کارکنان را از طریق آموزش، مشاوره و غیره همواره در مسیر رشد و پیشرفت قرار می‌دهند.
- توجه به تفاوت‌ها: رهبران تحول آفرین به تفاوت‌های فردی بین کارکنان توجه کرده و نیازها و انتظارات متفاوت هر فرد را می‌شناسند و به آنها پاسخ می‌دهند.
- دعوت به چالش و هم‌فکری: این رهبران اعضای تیم را به تفکر خلاقانه دعوت کرده و از آنها می‌خواهند تا برای مشکلات سازمانی راه حل‌های نوآورانه‌ای ارائه نمایند.
4 خصوصیت مشترک بهترین رهبران تحول آفرین
- بهترین رهبران تحول آفرین، خودآگاهی را تمرین میکنند. این افراد با رشد شخصی پیشرفت کرده و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی میکنند. این رهبران برای تعیین برنامه‌ها و اهداف کوتاه مدت خود وقت می‌گذارند و خود را در معرض یادگیری و بهبود قرار می‌دهند.
- بهترین رهبران تحول آفرین، منعطف و نوآور هستند. این رهبران پویایی کسب و کار در حال تغییر را درک میکنند و همیشه از راه حل‌های نوآورانه استقبال میکنند. بهترین رهبر تحول‌گرا از تغییر رویکردهای سنتی که در گذشته کارآمد بوده است، هراسی ندارد.
- بهترین رهبر تحول‌گرا فعال و پویا است. این رهبران تصمیمات فعالانه و انتخاب‌های جسورانه‌ای می‌گیرند و بر روی دیگران تاثیر مثبتی می‌گذارند.
- بهترین رهبر تحول‌گرا با تواضع به رهبری می‌پردازد.
رهبری تحول‌گرا چه تاثیری بر روی سازمان و فرهنگ آن دارد؟
- همانطور که حتما می‌دانید فرهنگ سازمانی مجموعه‌ای از ارزش‌ها، باورها، الگوها و رفتارها در سازمان است و نقش مهمی در عملکرد و تعامل اعضای سازمان دارد. حال رهبری تحول‌گرا تاثیر زیادی بر روی سازمان و فرهنگ آن دارد. از جمله:
- افزایش نوآوری و انعطاف‌پذیری: در رهبری تحول آفرین توجه زیادی بر روی نوآوری و تغییرات می‌شود. رهبران کارکنان را به نوآوری و پذیرش تغییرات تشویق میکنند. برای همین کارکنان احساس میکنند که میتوانند ایده‌های جدیدی را ارائه دهند و مشکلات را به شیوه خلاقانه‌ای حل نمایند.
- افزایش انگیزه و تعهد: توجه به نیازهای فردی کارکنان در رهبری تحول‌گرا باعث افزایش انگیزه و تعهد آنها به اهداف سازمان می‌شود.
- افزایش اعتماد: رهبران تحول آفرین، فرهنگ همکاری و تعامل مثبت میان کارکنان را تقویت میکنند. همین امر سبب افزایش اعتماد و برقراری ارتباطات موثر در سازمان می‌شود.
چند راه برای تبدیل شدن به رهبر تحول‌گرا
برای تبدیل شدن به یک رهبر تحول آفرین باید چند فرآیند را دنبال کنید:
- تصویر الهام‌بخشی از آینده بسازید و به افراد منتقل کنید. چشم‌اندازی که تعیین می‌کنید، هدف تیم یا سازمان را مشخص میکند.
- به افراد انگیزه دهید تا آینده را تجسم کنند و مرتب در مورد چشم‌انداز خود صحبت کنید. یادتان باشد اگر تنها به فکر خود و منافع شخصی‌تان باشید، نمیتوانید الهام‌بخش دیگران شوید.
- چشم‌انداز ترسیم شده در ذهن افراد را مدیریت کنید. چشم‌انداز باید به واقعیت تبدیل شود. برای این کار هم باید آن را در اتفاقات روزانه جاری کرد. در این راستا باید نقش و مسئولیت هر یک از افراد را مشخص کرد.
- بین خود و اعضای تیم رابطه‌ای بر پایه اعتماد ایجاد کنید. یک رهبر تحول‌گرای موفق، تمرکز زیادی بر روی افراد خود دارد و با تمام توان به آنها کمک میکند تا به رویاها و اهدافشان دست پیدا کنند. برای ایجاد ارتباط قوی، با شفافیت و صداقت با کارکنان صحبت کرده و در مورد اقدامات پیش رو خیلی شفاف با آنها صحبت نمایید.
چالش‌های رهبری تحول آفرین
رهبری تحول‌گرا در کنار مزایای زیادی که دارد، از چالش‌ها و معایبی هم برخوردار است. یکی از این چالشات مربوط به چشم‌اندازهای الهام‌بخش است که همیشه با دستورالعمل‌های دقیق نحوه رسیدن به آنها همراه نمی‌باشد. در صورتی که چشم‌انداز خیلی بزرگ باشد، احتمال اینکه اعضای تیم در مسیر رسیدن به آن خسته و دلسرد شوند زیاد است. چالش دیگر مربوط به تغییرات است. گاهی اوقات تغییراتی که در راستای این سبک از رهبری در نظر گرفته می‌شوند، بسیار مخرب هستند. از طرفی این خطر همیشه وجود دارد که برخی از افراد با دیدگاه رهبر تحول آفرین موافق نیستند و اشتیاق زیادی در این زمینه از خود نشان نمی‌دهند. در صورتی که بخش مهمی از یک رهبری تحول آفرین به بالا نگهداشتن سطح اشتیاق و تعامل با کارکنان مربوط است.
جمع بندی
در این مطلب در خصوص رهبری تحول‌گرا و تاثیر آن بر روی فرهنگ سازمانی صحبت کردیم. به طور کلی رهبری تحول‌گرا یا رهبری تحول آفرین میتواند فرهنگ سازمانی را از حالت ایستا و محافظه‌کارانه به یک فرهنگ پویا، خلاق و پیشرو تبدیل کند. برای همین این شیوه از مدیریت و رهبری در چند سال اخیر مورد توجه مدیران زیادی قرار گرفته است و افراد زیادی از آن جهت مدیریت تیم یا سازمان استفاده می‌نمایند.
