فرآیند استخدام منابع انسانی شامل اصول و مراحل مختلفی است. هدف از این فرآیند هم جذب، انتخاب و نگهداری از افراد مستعد و مناسب برای سازمان است. فرآیند استخدام منابع انسانی جهت اطمینان از انتخاب بهترین افراد برای موقعیت‌های شغلی موجود انجام می‌شود. در این مطلب در خصوص اصول فرآیند استخدام منابع انسانی صحبت کرده و با مراحل کلیدی این فرآیند آشنا خواهیم شد.
تعریف فرآیند استخدام منابع انسانی
در تعریف فرآیند استخدام منابع انسانی باید گفت که به مجموعه‌ای از مراحل و اقدامات که به منظور جذب، انتخاب و در نهایت استخدام افراد مناسب برای سازمان انجام می‌شوند، فرآیند استخدام نیروی انسانی گفته می‌شود. این فرآیند شامل اقدامات مهمی از جمله تعیین نیازهای شغلی، جستجو برای متقاضیان، غربالگری متقاضیان، انجام مصاحبه‌های آنلاین و حضوری، ارزیابی مهارت‌ها و شایستگی‌ها و در نهایت استخدام و آموزش نیروی جدید می‌باشد. هدف اصلی این فرآیند پیدا کردن افرادی است که با نیازها و فرهنگ سازمانی تطابق زیادی دارند و میتوانند به بهره‌وری و تحقق اهداف سازمان کمک نمایند.
سه رکن اصلی فرآیند استخدام منابع انسانی
فرآیند استخدام منابع انسانی شامل سه رکن اصلی است که در این بخش به بررسی آنها می‌پردازیم:
1. شایستگی‌ها
شایستگی‌ها از مهمترین ارکان فرآیند استخدام منابع انسانی هستند و مجموعه‌ای از قابلیت‌ها و مهارت‌های مختلف می‌باشند. منظور از قابلیت‌ها و شایستگی‌ها، ویژگی‌ها و خصوصیاتی است که فرد را قادر می‌سازد در شغل یا نقش خود به خوبی عمل کند و عملکرد برجسته‌ای در آن داشته باشد. پیش از استخدام منابع انسانی باید مدلی از شایستگی‌ها در شغل را ترسیم کرد. همچنین با تجزیه و تحلیل موقعیت شغلی میتوان به فهرستی از مهارت‌ها و شایستگی‌های مورد نیاز برای شغل مورد نظر دست پیدا کرد.
2. ابزارها و فنون ارزیابی
منظور از ابزارها و فنون ارزیابی، ابزارهایی هستند که برای سنجش قابلیت‌های استخدام استفاده می‌شوند. انتخاب ابزارها و آزمون‌های ارزیابی باید با توجه به مدل شایستگی صورت بگیرد. این ابزارها و آزمون‌ها باید شایستگی‌های مورد نظر را با دقت و صحت مورد نظر بسنجند. استفاده از ابزارها و فنون ارزیابی، جهت ارزیابی شایستگی‌های کارجویان به خصوص در مشاغل مدیریتی و کلیدی بسیار حائز اهمیت است.
3. تیم ارزیابی
سومین ضلع مثلث استخدام را تیم ارزیابی تشکیل می‌دهد. تیم‌های ارزیابی باید با استفاده از ابزارها و آزمون‌های موجود، به ارزیابی شایستگی‌ها و مهارت‌های داوطلبان بپردازند.
سه رکن اشاره شده، مهمترین اصول فرآیند استخدام منابع انسانی محسوب می‌شوند. این سه رکن با هم در تعامل هستند و بر روی هم اثر می‌گذارند. برای همین توجه به هر سه آنها جهت اجرای این فرآیند به بهترین شکل ممکن لازم و ضروری است.
5 اصل مهم از اصول جذب و استخدام منابع انسانی
برای جلوگیری از استخدام نیروهای نامناسب باید به اصول جذب و استخدام توجه شود. در اینجا به 5 اصل مهم از اصول جذب و استخدام نیروهای انسانی اشاره می‌نماییم:
- برنامه‌ریزی و استراتژی مشخص: نبود استراتژی عالی و برنامه‌ریزی مشخص، سبب هدر رفتن منابع مالی، زمانی و حتی انسانی می‌شود. برای همین پیش از هر کاری باید یک برنامه‌ریزی دقیق مشخص کرده و با استفاده از استراتژی مناسب به سراغ متقاضیانی رفت که از حداقل نیازمندی‌ها برخوردار هستند.
- برندسازی: یکی از اصول مهم جذب و استخدام منابع انسانی، برخورداری از برند کارفرمایی برای مجموعه و سازمان است. برند کارفرمایی، تصویری است که یک سازمان در ذهن کارجویان، کارکنان فعلی و سایر ذینفعان ایجاد میکند. برند کارفرمایی عامل مهمی برای جذب نیروهای مستعد و ماهر است.
- انتخاب‌های داده محور: متقاضیان شغلی باید بر اساس شایستگی‌ها، ابزارهای سنجش، میزان دانش فردی و سپس مصاحبه‌های تخصصی انتخاب شوند. انتخاب متقاضیان بر اساس این موارد باعث می‌شود تا تعصبات رایج در محیط کار از بین برود و فرآیند استخدام منابع انسانی به شکل با کیفیت و عقلانی صورت بگیرد.
- اعطای شرایط خوب: در نظر گرفتن مزایای عالی و حقوق بالا، تاثیر زیادی در جذب نیروهای خبره و کاربلد دارد. بسیاری از کارکنان موقعیت شغلی را به خاطر حقوق نامناسب ترک میکند. برای همین میتوان رقبای خود را از این جهت بررسی کرده و رقابتی‌ترین پاداش‌ها و حقوق‌ها را برای منابع انسانی در نظر گرفت. اعطای پاداش و مزایای عالی، از اصول مهم فرآیند جذب و استخدام است و در حفظ و نگهداشت آنها بسیار موثر می‌باشد.
- استفاده از تکنولوژی و داشتن سیستم یکپارچه: با برخورداری از یک فرآیند یکپارچه در بخش منابع انسانی، فرآیند جذب و استخدام تغییر خوبی پیدا کرده و احتمال جذب افراد کاربلدتر بیشتر می‌شود. از طرفی با استفاده از تکنولوژی‌های موجود و ابزارهای جذب و استخدام فعلی میتوان هزینه فرآیند استخدام را به شکل چشمگیری کم کرد.
نکات کلیدی فرآیند استخدام منابع انسانی
در فرآیند استخدام نیروهای انسانی، رعایت چند نکته میتواند به انتخاب مناسب‌ترین و بهترین افراد کمک نماید. از جمله:
- تعریف دقیق نیازهای شغلی: نیازهای شغلی باید به طور دقیق و شفاف مشخص شوند و شامل وظایف شغلی، مهارت‌های مورد نیاز، تجربه‌های کاری و ویژگی‌های شخصیتی مورد انتظار باشد.
- تناسب فرهنگی فرد با سازمان: در کنار توجه به مهارت‌ها و شایستگی‌ها باید به تناسب فرهنگی فرد با سازمان توجه گردد. استخدام افرادی که با فرهنگ سازمانی همخوانی دارند، به کاهش نرخ ترک شغلی و افزایش رضایت شغلی منجر می‌گردد.
- استفاده از منابع و تکنولوژی‌های متنوع برای جذب و استخدام: برای جذب نیروی انسانی بهتر است از منابع مختلفی همچون شبکه‌های اجتماعی، سایت‌های کاریابی معتبر و غیره استفاده شود.
- غربالگری دقیق رزومه‌ها: رزومه‌ها باید با دقت غربالگری شوند تا از همان ابتدا افراد نامناسب حذف شده و زمان بیشتری برای ارزیابی افراد مستعد صرف گردد.
- انجام مصاحبه‌های ساختار یافته: برای انجام مصاحبه میتوان از تکنیک‌هایی همچون تکنیک STAR استفاده کرد. سوالات جلسه مصاحبه باید از پیش تعیین شده و به خوبی ارزیابی شوند.
جمع بندی
در این مطلب در خصوص اصول فرآیند استخدام منابع انسانی صحبت کردیم و با چند اصل مهم در این زمینه آشنا شدیم. بدون وجود اصول مهم در فرآیند جذب و استخدام، این فرآیند کمی چالش برانگیز شده و ممکن است منجر به استخدام افراد نابلد و ناکارآمد شود. برای همین پیش از شروع فرآیند استخدام، اصول جذب و استخدام منابع انسانی را با توجه به شرایط سازمان خود تعیین کنید و سپس به سراغ یافتن بهترین نیرو برای سمت شغلی بروید.
