بسیاری از مشکلاتی که سازمان‌ها با آنها روبرو می‌شوند، به روش‌های یادگیری آنها مربوط است. یادگیری سازمانی کلید بقای هر سازمان است و به کسب و کار کمک میکند تا از چالش‌ها عبور کرده و از اشتباهات گذشته درس بگیرد. اهمیت این موضوع به قدری زیاد است که بسیاری از صاحبان کسب و کار به فکر ایجاد سازمان یادگیرنده می‌افتند. حال بهتر است ببینیم چگونه میتوان تیم و سازمانی یادگیرنده داشته باشیم و از چه متدهایی میتوان در این زمینه استفاده کرد؟
سازمان یادگیرنده به چه معناست؟
یکی از چالش‌هایی که مدیران سازمان‌ها با آن روبرو هستند، تغییراتی است که دائما در محیط‌های سازمانی رخ می‌دهد. در گذشته سازمان‌ها محیط‌های پایداری داشتند و بسیاری از رخدادها قابل پیش‌بینی بوده است. مدیران میتوانستند برای آینده سازمان برنامه‌ریزی کنند و خیلی راحت‌تر در مسیر موفقیت قرار بگیرند. اما امروزه همه چیز فرق کرده است و تغییرات زیادی در ساختار سازمان‌ها رخ داده است. مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و تکنولوژیکی هم سازمان‌ها را تحت تاثیر قرار داده و تغییراتی در شرایط سازمان ایجاد میکند. حال اگر سازمان از نوع سازمان یادگیرنده باشد، میتوان شرایط و تغییرات را بهتر کنترل کرد.
در خصوص تعریف سازمان یادگیرنده یا یادگیری سازمانی باید اشاره شود که یادگیری سازمانی همچون بسیاری از مفاهیم حوزه کسب و کار از تعاریف متفاوتی برخوردار است. برخی یادگیری سازمانی را به معنای کشف و اصلاح خطا می‌دانند. تشویق کارکنان به تفکر خارج از چارچوب و همکاری با سایر کارکنان برای یافتن نتیجه بهتر برای هر مشکل هم به معنای یادگیری سازمانی است.
چند تعریف مختلف از یادگیری سازمانی
- باب گانز: یادگیری سازمانی اکتساب و کاربرد دانش، مهارت‌ها، ارزش‌ها، عقاید و نگرش‌های ثمربخش در راستای رشد، توسعه و نگهداری سازمان است.
- استاتا: یادگیری سازمانی از طریق بینش مشترک، الگوهای ذهنی و دانش خاص ایجاد شده و بر روی آگاهی‌های گذشته، تجربه‌های قبلی و رویدادهای پیشین استوار است.
- کانجلوسی و دیل: یادگیری سازمانی ترکیبی از مجموعه‌ای از تعامل‌های بین انطباق‌های فردی و گروهی و انطباق در سطح سازمان است.
مزایای ایجاد سازمان یادگیرنده
-
بهبود نوآوری
با رشد و توسعه فرهنگ یادگیری در سازمان، فضای مناسبی برای حمایت از نوآوری‌ها ایجاد می‌شود. برای مثال شرکت گوگل نمونه‌ای از نوآوری است. فرهنگ این سازمان نسبت به ایده‌های جدید همواره گشودگی دارد. کارکنان شرکت ایده‌های جدیدی را مطرح کرده و همواره در مسیر رشد و یادگیری قرار می‌گیرند.
-
مدیریت بهتر تیم
فرهنگ یادگیری سازمانی، به کارکنان در ارتقای مهارت و به اشتراک‌گذاری دانش کمک میکند. این فرهنگ بر بهره‌وری متمرکز است. در سازمان‌های یادگیرنده، کارکنان به طور مشترک موارد زیادی یاد می‌گیرند که در این خصوص میتوان به جنبه‌هایی از عصر اطلاعات و اصول محیط‌های کاری پایدار اشاره کرد.
-
ایجاد ارتباط بهتر
ارتباطات یکی از اولویت‌های اصلی تغییرات موفق در سازمان یادگیرنده محسوب می‌شود. ارتباط موثر در سازمان یادگیرنده شامل فرآیند ارسال و دریافت راحت اطلاعات، ارسال پیام‌ها به وضوح برای مخاطب مورد نظر و مدیریت عالی آنها است.
چگونه سازمان یادگیرنده داشته باشیم؟
برای داشتن تیم و سازمان یادگیرنده باید به چند مورد توجه شود که مهمترین آنها عبارتند از:
-
رهبری تحول‌گرا
رهبری تحول‌گرا سازمان را طوری طراحی میکند که فرآیند یادگیری و بهبود قابلیت‌های کارکنان به راحتی ممکن شود. فردی که رهبری تیم و سازمان به این روش را بر عهده دارد، یادگیری را تضمین میکند. این افراد سازمان را به گونه‌ای طراحی می‌کنند تا افراد تمایل بیشتری برای مشارکت در فعالیت‌های روزانه داشته باشند.
-
چشم‌انداز مشترک
مدیر سازمان یادگیرنده باید به چشم‌انداز مشترک توجه کند. منظور از چشم‌انداز مشترک ایجاد احساس مسئولیت در یک گروه از طریق ایجاد تصاویر مشترک از آینده مطلوب سازمان است. برای این کار میتوان از جلسات تیمی مشترک استفاده کرده و به ترسیم تصویری از آینده مطلوب پرداخت.
-
مدیریت دانش
برخی از افراد فعال در حوزه اقتصاد و بیزینس، یادگیری سازمانی را به معنای ورود یا تولید دانش درون سازمان و به کار بستن آن می‌دانند. توزیع دانش میان کارمندان از اهمیت زیادی برخوردار است. با مدیریت دانش میتوان این کار را به سرعت و سادگی انجام داد.
-
کار تیمی و گروهی
هر یک از اعضای تیم از مهارت، تخصص و استعداد خاصی برخوردار هستند. در صورتی که اعضای تیم کار تیمی را بلد باشند و آن را عملی کنند، میتوانند به نتایج خوبی دست پیدا کنند. این کار هم به کمک گفتگوی تیمی محقق می‌شود. با گفتگوی تیمی، کارمندان از دانش و استعدادهای هم بهره‌مند شده و میتوانند مشکلات موجود را بهتر شناسایی و برطرف کنند. برای همین یادگیری تیمی و کار تیمی، کلید و پایه یادگیری سازمانی محسوب می‌شود.
-
فرهنگ یادگیری
برای ایجاد یک سازمان یادگیرنده بهتر است یادگیری در فرهنگ سازمان نهادینه شود. برای این کار هم میتوان از یادگیری و ایده‌های نو حمایت کرده و شرایط یادگیری را مهیا کرد. شرایط باید به گونه‌ای باشد که کارمندان در آن بتوانند رشد کنند. همین امر هم سبب تعهد بیشتر کارمندان به سازمان و در نتیجه تلاش بیشتر کارکنان و افزایش عمر سازمان می‌شود.
-
استفاده از تکنولوژی
فناوری اطلاعات و استفاده از تکنولوژی بر عوامل زمینه‌ای سازمان همچون ساختار و محیط تاثیر مستقیمی می‌گذارد. تاثیرگذاری بر روی اطلاعات شخصی کارمندان هم به بهبود یادگیری سازمان کمک میکند.
-
تفکر سیستمی
برای رسیدن به تیم و سازمان یادگیرنده میتوان از تفکر سیستمی استفاده کرد. تفکر سیستمی یک رویکرد جهت درک چگونگی تعامل عناصر مختلف در یک سیستم یا ساختار است. این رویکرد اغلب برای اهداف تحقیق و توسعه در مطالعات علمی، اقتصادی، تجاری و غیره استفاده می‌شود و به زمینه‌سازی اطلاعات کمک میکند. زمانی که سازمان در مسیر تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده باشد، با استفاده از تفکر سیستمی میتوان به بازسازی تفکرات قدیمی، بهبود مسائل سازمانی، برنامه‌ریزی استراتژیک، ارتقای عملکرد و بهبود فرآیندهای سازمانی پرداخت.
-
فضای پویا
به عنوان یکی دیگر از راه‌های ایجاد سازمان یادگیرنده باید به ایجاد فضای پویا اشاره کرد. ایجاد محیط پویا و آماده پیشرفت یکی از ساده‌ترین کارهایی است که مدیر سازمان میتواند انجام دهد.
جمع بندی
در این مطلب در سایت ایران بیزینس مستر در خصوص راه‌های موثر برای رسیدن به تیم و سازمان یادگیرنده صحبت کردیم و با چند اصل مهم در این زمینه آشنا شدیم. با رهبری تحول‌گرا، چشم‌انداز مشترک، مدیریت دانش، کار تیمی، فرهنگ یادگیری، تفکر سیستمی و فضای پویا میتوان به یک سازمان یادگیرنده دست پیدا کرد. ضرورت ایجاد سازمان یادگیرنده بسیار زیاد است و به رشد سازمان و بقای آن کمک زیادی میکند. همچنین سازمان یادگیرنده منجر به مدیریت بهتر کارکنان و ارتباطات بهتر اعضا می‌شود. جهت مشاوره و کوچ کسب و کار خود می توانید با کارشناسان مجموعه ایران بیزینس مستر تماس حاصل فرمایید.
