نقش مدیریت منابع انسانی در سازمان بسیار مهم بوده و انکار آن غیر ممکن است. در حال حاضر موضوع مدیریت منابع انسانی به یکی از مهمترین موضوعات در سازمان‌ها تبدیل شده است. موضوعی که با توجه به آن میتوان از مزایای زیادی بهره‌مند شده و سازمان را به سمت اهداف خود سوق داد. حال بهتر است ببینیم که مدیریت منابع انسانی چه نقشی در سازمان‌ها دارد و چگونه میتواند شرایط کسب و کار را بهبود ببخشد.
مدیریت منابع انسانی و نقش‌های کلیدی آن
مدیریت منابع انسانی یا به اختصار HRM، به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و سیاست‌ها اطلاق شده که به جنبه‌هایی از فعالیت کارکنان مربوط می‌شود. در این رابطه میتوان به استخدام و آموزش، جذب کارمند، پاداش و مزایا و فراهم‌سازی محیط کاری سالم اشاره کرد. واحد مدیریت منابع انسانی به سازمان کمک میکند تا با صرف هزینه کم بیشترین کارایی را از کارکنان خود دریافت کرده و به این ترتیب در راستای تحقق اهداف استراتژیک خود گام بردارد. به عبارت ساده‌تر میتوان گفت هدف مدیریت منابع انسانی، کمک به سازمان برای دستیابی به اهداف استراتژیک است.
نقش‌های کلیدی مدیریت منابع انسانی در سازمان شامل دو بعد است:
- بعد اول: این بعد شامل نقش‌ها و اهمیت منابع انسانی از دیدگاه فرآیندها و افراد است. مدیران بخشی از وقت خود را صرف تعامل با تمامی کارکنان سازمان کرده و به مواردی همچون مزایا و حقوق به موقع، دستورالعمل‌های انضباطی و سلامت جسمی و روحی کارکنان اهمیت می‌دهند. همچنین بخش دیگری از زمان خود را به صرف طراحی و اجرای فرآیندهای مرتبط با استخدام و ایجاد انگیزه در کارکنان می‌کنند.
- بعد دوم: این بعد شامل نقش منابع انسانی از دیدگاه فعالیت‌های کوتاه مدت و بلند مدت است. فعالیت‌های کوتاه مدت شامل برنامه‌ها و پروژه‌های روزمره و فعالیت‌های بلندمدت شامل ماهیت استراتژیک هستند.
انواع نقش مدیریت منابع انسانی سازمان
- نقش مدیر واحد منابع انسانی: مدیر واحد سرمایه انسانی به عنوان یک راهنما در همکاری با کارکنان عمل کرده و به دستیابی به حداکثر بازدهی ممکن در سرمایه‌گذاری برای سرمایه انسانی شرکت کمک میکند.
- نقش تسهیل‌گر دانش: تسهیل‌گر دانش، کنترل سرمایه‌های دانش محور و جریان دانش را برعهده دارد.
- نقش رابطه ساز: مدیریت ارتباطات بین افراد و گروه‌های داخلی و خارجی جهت افزایش سرمایه اجتماعی در کل زنجیره ارزش را بر عهده دارد.
نقش‌های چهارگانه مدیریت منابع انسانی
- شریک استراتژیک: مدیران منابع انسانی باید خود را به عنوان شریک استراتژیک سازمان به حساب آورند. بر این اساس میتوانند اقدامات خود را در راستای اهداف و استراتژی‌های سازمان تنظیم کنند و به پیشبرد اهداف سازمان کمک نمایند. این مدیران میتوانند اجرای موفقیت آمیز تغییرات استراتژیک سازمان را ضمانت کرده و با اخذ تدابیر موثر سبب کاهش مقاومت کارمندان در برابر تغییرات شوند.
- توسعه دهنده سرمایه انسانی: از دیگر نقش‌های مدیریت منابع انسانی باید به ایجاد محیطی برای رشد و یادگیری و توسعه مهارت‌های کارکنان سازمان اشاره کرد. برای رسیدن به این هدف هم نیاز به ایجاد طرح‌های توسعه فردی و تیمی برای تمام کارمندان و اجرا و پیگیری آنها است.
- کارشناس عملیاتی: مدیر منابع انسانی باید به عنوان یک متخصص قادر به انجام وظایف تخصصی و فنی خود در این زمینه باشد. وظایفی همچون استخدام و انتخاب کارکنان، آموزش به کارکنان و ارزشیابی عملکرد باید به طور موثری اجرا شود.
- حامی کارکنان: مدیر منابع انسانی باید یک محیط امن و آرام را برای کارکنان سازمان ایجاد نماید. با فراهم کردن چنین محیطی، کارکنان از انگیزه بیشتری جهت انجام وظایف خود برخوردار می‌شوند.
نکات مهم در رابطه با مدیریت منابع انسانی
با توجه به موارد اشاره شده و نتایج موجود به این پی می‌بریم که واحد مدیریت منابع انسانی نقش اساسی در سازمان داشته و بر روی میزان موفقیت کسب و کار تاثیر زیادی دارد. برای همین سازمان‌ها باید سرمایه‌گذاری مناسبی را بر روی بخش مدیریت منابع انسانی یا همان HRM انجام دهند. در زیر به چند نکته کلیدی در این رابطه اشاره می‌کنیم.
- سازماندهی: سازماندهی موثر بین بخش‌های مختلف شرکت و کارکنان و اطلاع از مواردی همچون جابجایی کارکنان، استعفا و ترفیع کارکنان به مدیر منابع انسانی امکان می‌دهد تا نظارت جامعی بر روی عملکرد کارکنان داشته باشد. برای این کار هم میتوان از ابزارهای دیجیتالی همچون نرم افزار HRMS استفاده کرده تا بتوان تمام سوابق مرتبط با نیروی انسانی را ذخیره و کنترل کرد.
- حقوق و دستمزد: رضایت کارکنان سازمان تا حد زیادی به حقوق و دستمزد کافی و پرداخت به موقعشان وابسته است. برای همین مدیریت منابع انسانی باید بر روی مولفه‌هایی همچون ساعت کاری، اضافه کاری، مالیات، مرخصی و کمک هزینه توجه کرده و با یک سیستم مدیریتی دقیق بر روی آنها نظارت نماید.
- مزایای کاری: مزایای در نظر گرفته شده از سوی شرکت، تاثیر زیادی بر روی روحیه و راغب بودن کارکنان به کار در سازمان دارد. در این رابطه میتوان به بیمه بازنشستگی، بیمه عمر و بیمه درمانی اشاره کرد. مدیریت منابع انسانی باید کارکنان را از وجود این مزایا مطلع کرده و به آنها در بهره‌مندی راحت از این مزایا کمک نماید.
- جذب نیروی جدید: از دیگر مسئولیت‌های مدیریت منابع انسانی باید به توجه به نیازمندی‌ها و استخدام افراد جدید اشاره کرد. این فرد باید با تنظیم دقیق آگهی استخدام به بررسی درخواست‌ها پرداخته و به مصاحبه و در نهایت جذب نیرو بپردازد.
- آموزش: بروزرسانی کارمندان قدیم سازمان و آموزش به پرسنل جدید میتواند بهره‌وری سازمان را افزایش دهد. برای این کار بهتر است از یک برنامه آموزشی تعریف شده و موثر استفاده کرده تا از طریق آن راندمان کاری کارکنان بالاتر رود.
- سلامتی و ایمنی: از دیگر نکات مهم نقش مدیریت منابع انسانی در سازمان، ایجاد استانداردهای ایمنی در شرکت و مدیریت مقررات مربوط به ایمنی و بهداشت است. این بخش زمانی اهمیت خود را نشان می‌دهد که مدیریت مربوط به یک کارخانه یا کارگاه با احتمال وقوع حوادث ناشی از کار زیاد باشد.
جمع بندی
مدیریت منابع انسانی به ساماندهی کارکنان و منابع انسانی سازمان اشاره دارد. در این راستا باید مجموعه اقداماتی در جهت بهبود عملکرد کارکنان انجام شود تا سازمان زودتر به اهداف خود برسد. از نقش‌های مدیریت منابع انسانی در سازمان میتوان به نقش مدیر واحد منابع انسانی، نقش تسهیل‌گر دانش، کارشناس عملیاتی و حامی کارکنان اشاره کرد. در صورت نیاز به مشاوره می توانید با کارشناسان ایران بیزینس مستر در تماس باشید.
